Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια - Οταν το σάκχαρο βρίσκεται στο μάτι
Τι είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια?
Όταν ο σακχαρώδης διαβήτης δεν ελέγχεται σωστά, υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβες στα μικρότερα τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς. Αυτές οι βλάβες μπορεί να οδηγήσουνακόμα και σε πλήρη τύφλωση και στα δύο μάτια, αν δεν ξεκινήσει έγκαιρα κατάλληλη θεραπεία.
Πότε θα καταλάβει ο διαβητικός αυτή τη ζημιά στα μάτια?
Αρχικά η βλάβη στα τριχοειδή δεν οδηγεί σε οποιαδήποτε εξασθένιση της όρασης. Μόνο όταν πρόκειται για εκτεταμένες αγγειακές αποφράξεις ή οιδήματα με αποθέσεις λίπους στο κέντρο της όρασης συμβαίνουν, ή όταν αγγειακές δυσπλασίες οδηγούν σε αιμορραγία στην υαλοειδή κοιλότητα, τότε οι διαβητικοί αντιλαμβάνονται προβλήματα όρασης. Αυτή η διαδικασία δεν είναι πλήρως αναστρέψιμη, αλλά η όραση μπορεί να βελτιωθεί.
Η εμφάνιση της αμφιβληστροειδοπάθειας
Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των διαβητικών τύπου Ι και τύπου II. Ο διαβήτης τύπου Ι συνήθως ανιχνεύεται σε αρχικό στάδιο.Γι’ αυτό οι βλάβες του αμφιβληστροειδούς εμφανίζονται συνήθως τουλάχιστον 10 χρόνια μετά από την εμφάνιση του διαβήτη. Σε αντίθεση,στο διαβήτη τύπου II, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι ήδη παρούσα κατά τη διάγνωσή του στο 20% των περιπτώσεων.
Δεδομένου ότι περίπου 50% των διαβητικών δεν γνωρίζει καν την ύπαρξη της νόσου του, δεν είναι σπάνιο να γίνει διάγνωση του διαβήτη κατά τη διάρκεια μιας απλής οφθαλμολογικής εξέτασης ρουτίνας, μετά από ανίχνευση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Στην Αυστρία υπάρχουν περίπου 200.000 μη-διαγνωσμένοι διαβητικοί, και ως εκ τούτου μέχρι 40.000 ασθενείς που πάσχουν ήδη από μια αρχόμενη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, χωρίς να το γνωρίζουν!
Διάγνωση της αμφιβληστροειδοπάθειας
Η βλάβη του αμφιβληστροειδούς μπορεί να ανιχνευθεί μόνο κατά την εξέταση του βυθού με μυδρίαση. Κάθε διαβητικός πρέπει υποβληθεί από οφθαλμίατρο σε εξέταση του βυθού τουλάχιστον μία φορά ετησίως, ακόμη και με καλή όραση. Αλλά και οι μη-διαβητικοί πρέπει τακτικά να επισκέπτονται τον οφθαλμίατρο!
Αλλαγές στο βυθό του ματιού
Οι πρώτες ορατές αλλαγές είναι μικρές, σακοειδείς επεκτάσεις των τριχοειδών αγγείων, τα λεγόμενα «μικροανευρύσματα". Τα μικροανευρύσματα είναι σχετικά ακίνδυνα, δεν επηρεάζουν την όραση και μπορεί αυθόρμητα, δηλαδή χωρίς θεραπεία, να εξαφανιστούν. Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν ο γλυκαιμικός έλεγχος είναι ικανοποιητικός.
Εκτός από μικροανευρύσματα, μπορεί επίσης να παρατηρηθεί αιμορραγία, οίδημα και συμβαίνουν κρυσταλλικές εναποθέσεις λίπους.
Οι βλάβες αυτές οδηγούν σε προβλήματα όρασης, όταν συμβαίνουν στην περιοχή του οπτικού φλοιού. Αυτό ονομάζεται διαβητική ωχροπάθεια, ή μια "κλινικά σημαντικό διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας». Εκτεταμένο κλείσιμο των τριχοειδών αγγείων στο περιφερικό αμφιβληστροειδή ωστόσο περνά απαρατήρητο μέχρι να οδηγήσει σε αιμορραγία στο υαλοειδές σώμα.
Αυτή η εξελικτική αμφιβληστροειδοπάθεια απαιτεί άμεση θεραπεία, διότι μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη τύφλωση.
Περαιτέρω έλεγχος μετά τη διάγνωση αμφιβληστροειδοπάθειας?
Μια διαφαινόμενη αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να τεκμηριωθεί φωτογραφικά. Έτσι, διευκολύνεται η παρακολούθηση και αναγνωρίζεται μια ραγδαία επιδείνωση. Σε διαβητική ωχροπάθεια ή υποψία αγγειακών δυσπλασιών εκτελείται φλουοροαγγειογραφία. Εδώ, μια χρωστική ουσία εγχύεται στη φλέβα, η οποία μετά από λίγα δευτερόλεπτα φτάνει στα αιμοφόρα αγγεία του οφθαλμού. Αυτή η χρώση φωτογραφίζεται με ειδικά φίλτρα.
Από τις προκύπτουσες μαύρες και άσπρες εικόνες μπορεί κανείς να δει ακριβώς τα μικροανευρύσματα, τις φραγές των τριχοειδών αγγείων, τις περιοχές του οιδήματος και υπερπλασίες. Η διόγκωση της ωχράς κηλίδας,το οίδημα της ωχράς κηλίδας μπορεί να μετρηθεί χρησιμοποιώντας οπτική τομογραφία συνοχής (OCT). Εδώ παράγεται μιά τμηματική όψη του αμφιβληστροειδούς με μια πολύ αδύναμη ακτίνα λέιζερ.
Οι περισσότερες από αυτές τις εικόνες δημιουργούν έναν ακριβή "χάρτη" του αμφιβληστροειδούς όπου τονίζονται με χρώμα οι περιοχές με οίδημα.
Τι γίνεται μετά τη διάγνωση αμφιβληστροειδοπάθειας?
Αν βρεθεί αμφιβληστροειδοπάθεια ήδη κατά την αρχική διάγνωση του διαβήτη, υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης παρά τη θεραπεία του διαβήτη.Απαιτούνται τακτικές επιθεωρήσεις σε μικρότερα χρονικά διαστήματα.
Αν διαγνωστεί αμφιβληστροειδοπάθεια μετά από χρόνια από την εμφάνιση καλά ελεγχόμενου ωστόσο διαβήτη, ο κίνδυνος επιδείνωσης είναι χαμηλός. Τακτικοί έλεγχοι εξακολουθούν φυσικά να είναι σημαντικοί για την έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας.
Πότε η αμφιβληστροειδοπάθεια αντιμετωπίζεται από γιατρό?
Η αμφιβληστροειδοπάθεια αντιμετωπίζεται από γιατρό, εάν η όραση απειλείται ή έχει ήδη μειωθεί από ένα οίδημα του αμφιβληστροειδούς στην περιοχή της ωχρής κηλίδας ή αν υπάρχουν υπερπλασίες.
Η θεραπεία της αμφιβληστροειδοπάθειας
Πρώτον, ο οφθαλμίατρος θα έρθει σε επαφή με τον οικογενειακό γιατρό του ασθενούς και θα προσπαθήσουν μαζί να πετύχουν βελτιστοποίηση του σακχάρου στο αίμα και της πίεσης. Όταν η εξέταση των αγγείων του.
αμφιβληστροειδούς φέρει στο φως δυσπλασία, που είναι γνωστή ως «πολλαπλασιασμός» , πρέπει κανείς να εφαρμόσει παναμφιβληστροειδική πήξη με λέιζερ (φωτοπηξία με λέιζερ),αποφεύγοντας το οπτικό φλοιό και το οπτικό νεύρο. Μ αυτό τον τρόπο το μεγαλύτερο μέρος του κατεστραμμένου αμφιβληστροειδούς εξαλείφεται, με αποτέλεσμα την συρρίκνωση των νεοπλασιών. Ακόμη και μετά την πλήρη φωτοπηξία μπορεί να υπάρξουν αιμορραγίες του υαλοειδούς σώματος, αλλά είναι πολύ ασθενέστερες και απορροφώνται γρήγορα.
Αν παρατηρηθεί διόγκωση στη μεσαία πλευρά του αμφιβληστροειδούς, οίδημα ωχράς κηλίδας, θα εφαρμοστεί σ αυτή την περιοχή μιά ήπια πήξη (εστιακή πήξη). Μετά απ αυτό το οίδημα θα εξαφανιστεί μετά από μερικούς μήνες, και θα προληφθεί εναπόθεση λίπους.
Η όραση μπορεί για αρκετές ημέρες να είναι πολύ χειρότερα από ό, τι πριν από τη θεραπεία, επειδή μετά από χειρουργική επέμβαση με λέιζερ η διόγκωση μπορεί επίσης να αυξηθεί.
Άλλες μέθοδοι θεραπείας
Αν η φωτοπηξία με λέιζερ δεν επιτύχει, χρησιμοποιούνται άλλες χειρουργικές μέθοδοι, όπως όπως εκτομή του υαλοειδούς σώματος (υαλοειδεκτομή) ή –στο μέλλον- εγχύσεις φαρμάκου απευθείας στον οφθαλμό Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν το σχηματισμό της ορμόνης VEGF που παράγεται σε αυξημένες ποσότητες στην αμφιβληστροειδοπάθεια και με τον τρόπο αυτό οδηγούν σε μια μείωση στο οίδημα του αμφιβληστροειδούς και ταυτόχρονα σε μείωση των δυσπλασιών.
Τι μπορείτε να κάνετε?
Είναι πολύ σημαντικό, να αναγνωριστεί έγκαιρα ότι υπάρχει διαβήτης. Αυτό είναι δυνατό μόνο μέσω τακτικών ελέγχων από τον γιατρό σας,καθώς ο διαβήτης τύπου ΙΙ δεν προκαλεί συμπτώματα στην αρχή. Αν ο διαβήτης έχει ήδη διαγνωστεί, απαιτείται τακτική παρακολούθηση από γιατρό σας (έλεγχος της γλυκόζης, της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων του αίματος, η νεφρική λειτουργία, καρδιά.Συνιστάται επίσης τακτικός έλεγχος του βυθού σε οφθαλμίατρο.
Οι διαβητικοί θα πρέπει να προσπαθήσουν να μάθουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για το διαβήτη και τις επιπλοκές του. Υπάρχουν τόσο στα μεγάλα νοσοκομεία και στο πλαίσιο της ομαδικής βοήθειας, δυνατότητες τακτικής κατάρτισης για τους διαβητικούς, ώστε να μάθουν να ζουν με την ασθένεια και να καθυστερήσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως η αμφιβληστροειδοπάθεια ή νεφρική ανεπάρκεια.